Bệnh nhân nữ họ Trần, 27 tuổi, có thai, ngày giờ khám bệnh 16/10/2014
Lý do vào viện chủ yếu là tim đập nhanh loạn nhịp.
Cách 1 tháng trước khi vào viện (có thai khoảng 10 tuần), bệnh nhân xuất hiện tim đập nhanh loạn nhịp không rõ nguyên nhân, ngày 10/10/2014 có đi khám ở khoa phụ sản bệnh viện Tuyên Vũ Bắc Kinh, kiểm tra thai nhi phát triển bình thường, nên đề nghị tới khoa nội tiết kiểm tra, sau khi kiểm tra chức năng tuyến giáp đều khác thường: T3 3.00mmol/L, T4 229.40mmol/L, FT3 7.1pmol/L, FT4 277.79pmol/L, TSH 0.01uIU/L, chẩn đoán là “cường giáp khi mang thai” bệnh viện kê uống 4 viên Propylthiouracil/lần, mỗi ngày 3 lần. Người bệnh lo lắng ảnh hưởng tới thai nhi trong bụng, nên chưa dám uống, qua người khác giới thiệu nên tới khám giáo sư Phùng Thế Luân. Triệu chứng: Sau khi tỉnh dậy tim đập nhanh loạn nhịp, nhịp tim nhanh, buổi chiều miệng khô, sau 4,5 giờ chiều có cảm giác đói bụng, các triệu chứng khác không rõ ràng, có một ít mồ hôi, đại tiện bình thường ngày 1 lần, ngủ được, lưỡi đỏ nhạt, rêu trắng dính, mạch tế sác.
Phân tích: Tim đập nhanh loạn nhịp chủ yếu thấy ở huyết hư mất đi nuôi dưỡng hoặc ngoại tà lý ẩm, thuỷ khí thượng xung; kết hợp với rêu lưỡi trắng dính, bệnh án này là thuỷ khí thượng xung dẫn tới; Về buổi chiều miệng khô, hơi ra một ít mồ hôi, dễ đói là dương minh lý nhiệt khinh chứng. Tổng hợp các triệu chứng lâm sàng của người bệnh, biện lục kinh bệnh là thái dương dương minh hợp bệnh
Tiếp tục biện phương chứng: Căn cứ vào điều 64 trong <Thương Hàn Luận>: “Phát hãn quá đa, kỳ nhân xoa thủ tự mạo tâm, tâm hạ quý, dục đắc án giả, quế chi cam thảo thang chủ chi.” Bởi vì kiêm thêm lý ẩm, vì vậy gia thêm phục linh bạch truật, hợp lại mà thành Linh Quế Truật Cam Thang, trong phương dùng Quế chi giáng khí xung, Phục Linh Bạch Truật hoá ẩm, thực ra là tổ hợp kinh điển điều trị ngoại tà lý ẩm; Bởi vì có thêm dương minh khinh chứng, vì vậy gia thêm Sinh Long cốt, thanh nhiệt mạnh đồng thời liễm thần định trí chỉ kinh quý. Vì vậy biện phương chứng là Quế chi cam thảo long cốt mẫu lệ gia linh truật thang.
Phương thuốc như sau:
Quế chi 10g, Chích cam thảo 6g, Sinh long cốt 15g, Phục linh 15g, Thương truật 15g
7 thang, đun lên uống, mỗi ngày một thang, chia làm 2 lần uống
18.12.2014 sau khi khám lại: sau khi uống 2 thang thuốc hiện tượng tim đập nhanh loạn nhịp đã giảm, tần số tim giảm còn 70-80 lần/ phút, Sau khi uống xong lấy 1 đợt nữa, tổng là 14 thang, tuần thứ 20 của thai kỳ, chỉ còn triệu chứng lúc 2-3 giờ chiều tần số tim hơi nhanh, nhưng so với trước đã giảm nhiều, bệnh nhân tự cảm thấy tim của mình không còn đập nhanh, mồ hôi ra không nhiều, không rõ cảm giác đói bụng, ăn uống ngủ nghỉ đều tốt, đại tiện đều, rêu trắng hơi vàng, mạch tế
27.11.2014 đi kiểm tra chức năng tuyến giáp tại bệnh viện Tuyên Vũ chỉ còn TSH thấp, các chỉ số còn lại bình thường.
Sau khi uống thuốc xong các chứng đã khỏi, tim đập nhanh loạn nhịp đã khỏi, dựa theo phương pháp biện chứng lục kinh như trước, tiếp tục kê 7 thang, sau khi uống xong thuốc triệu chứng tim đập nhanh loạn nhịp đến nay chưa thấy tái phát.
Người bệnh trong bệnh án này là cường giáp khi có thai, nhưng trên lâm sàng điều trị trong nên bị hạn chế bởi những xét nghiệm của tây y và bệnh danh của tây y, ở đây là do tà chính đấu tranh mà biểu hiện tim đập nhanh và loạn nhịp biểu hiên chứng trạng của thái dương dương minh hợp bệnh, căn cứ vào hệ thống biện chứng lục kinh- bát cương, trước tiên chúng ta biện lục kinh, sau đó biện phương chứng, tuỳ chứng mà biện trị
– BS. Minh Khoa dịch –
