Cây Lá dứa: Hương vị cho các món ăn và loại thuốc điều trị bệnh

Tên gọi, danh pháp

Tên tiếng Việt:

Dứa thơm (Lá).

Tên khác: Cây cơm nếp; lá nếp; lá thơm; lá dứa thơm.

Tên khoa học: Pandanus amaryllifolia Roxb.

Đặc điểm tự nhiên

Dứa là một loại thảo mộc mọc ở các vùng nhiệt đới. Thường sinh ở bụi, có thể cao 1m, đường kính thân 1 – 3cm, phân nhánh.

Lá hình ngọn giáo, nhẵn, dài 40 – 50cm, rộng 3 – 4cm, không có gai ở mép. Mặt sau nhạt màu, tâm lá tụ lại thành gân dọc thân. Mùi thơm đặc trưng như gạo nếp nương, sau khi sấy sẽ thơm hơn.

Phân bố, thu hái, chế biến

Dứa chủ yếu được tìm thấy ở các vùng nhiệt đới, nóng và ẩm. Ở Đông Nam Á, cây này thường thấy ở Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Việt Nam…

Giống cây này thích hợp trồng ở nơi râm mát, đất ẩm, lá sẽ nhạt màu nếu được phơi nắng đầy đủ. Nếu trồng làm cây cảnh nên chọn loại đất giữ ẩm tốt. Hiện nay, cây này còn được trồng làm cảnh vì tán lá xanh đậm bóng và dễ chăm sóc.

Thu hoạch quanh năm. Khi thu hoạch chọn những lá già, dài, dày, màu xanh đậm. Sau khi thu hái, lá được rửa sạch và dùng làm gia vị trong các món ăn hoặc pha trà để uống.

Bộ phận sử dụng

Bộ phận thường dùng là: Lá ​​tươi hoặc khô.

Lá có thể được sử dụng như một thành phần trong nấu ăn, chẳng hạn như thêm vào cơm hoặc bánh gạo để tăng thêm mùi thơm.

Hoặc dùng thuốc nhuộm xanh diệp lục.

Kết hợp với một số vị thuốc khác, nấu nước xông hơi có thể giúp cải thiện sức khỏe cho trẻ sơ sinh.

Lá dứa chứa một mùi thơm đặc trưng mà các loại cây dứa dại khác không có được. Đây là mùi do các enzym oxy hóa không ổn định tạo ra.

Ngoài ra cây còn chứa nhiều thành phần hóa học khác như:

• Nước chiếm 90% của cây;

• Glycosides;

• Chất xơ;

• 2 axetyl-1-pyrrolin;

• Alkaloid, Tanin…

Theo y học cổ truyền

Lá dứa thường được sử dụng trong các công thức nấu ăn như cơm, bánh, chè hoặc làm màu tự nhiên trong các món ăn.

Ngoài ra, lá nếp thơm được dùng cùng với nhiều vị thuốc khác để nấu canh xông hơi cho phụ nữ mới sinh giúp da đầu ngón tay út, tăng cường sức khỏe.

Theo y học hiện đại

Hạ đường huyết

Kết quả nghiên cứu của Lê Thị Ngọc Anh và Huỳnh Ngọc Trinh trên chuột mắc bệnh tiểu đường (đăng trên Tạp chí Dược học, T.55, S.7, 2005) cho thấy toàn bộ dịch chiết (50% cồn) của lá dứa dại có tác dụng hạ đường huyết đáng kể. Hiệu ứng làm chậm.

Thí nghiệm trên 30 người uống trà Lá dứa (pha trong nước sôi 90 độ C trong 15 phút) cũng cho thấy khả năng ức chế enzym glucosidase, giúp làm chậm quá trình hấp thu đường sau bữa ăn.

Kháng khuẩn

Chống lại vi khuẩn gây viêm và bệnh đường ruột, chẳng hạn như Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa và Escherichia coli.

Chống oxy hóa và chống ung thư

Chiết xuất Lá dứa có đặc tính chống oxy hóa và chống ung thư, đặc biệt là dòng ung thư vú MDA-MB-231.

Hỗ trợ hệ thần kinh

Bởi vì nó có chứa alkaloid là chất giúp kích thích hệ thần kinh, tăng cường đưa máu lên não, ổn định chức năng não bộ, giúp cơ thể sắc bén và hiệu quả hơn.

Giảm áp lực

Nhờ hàm lượng tannin, Lá dứa dại giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi, lo lắng trong công việc, cải thiện tâm trạng…

Thảo dược có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau tùy theo mục đích sử dụng và từng loại thuốc. Lá dứa có thể được sử dụng tươi hoặc khô. Nếu dùng tươi, lấy lá, rửa sạch và sử dụng khi cần thiết. Để dùng khô, lá cần rửa sạch, phơi nắng hoặc phơi nắng rồi bảo quản dần để sử dụng cho lần sau.

Thông thường, bạn có thể thêm 1 – 2 lá vào món ăn hoặc trà nếu cần để dậy mùi thơm.

Hỗ trợ suy nhược thần kinh

Rửa sạch 3 lá dứa, pha với 3 bát nước sôi, ngày uống 2 lần sáng tối, uống thường xuyên, có tác dụng bồi bổ thần kinh.

Ngoài ra, đối với những người hay lo lắng, căng thẳng, người ta dùng nước sắc lá dứa (2 lá to nhọn sắc với một cốc nước).

Giúp ổn định lượng đường trong máu

Dùng một lượng lá dứa dại thích hợp, rửa sạch và lau khô. Sau đó thái nhỏ nấu canh mỗi ngày uống như trà.

Hỗ trợ điều trị đau khớp

Lá dứa (3 lá) trộn với 1 chén dầu khuynh diệp trong dầu dừa. Sau đó, xoa bóp vùng bị đau và ngâm nó trong nước lá dứa ấm.

Phục hồi tóc, trị gàu

Đun sôi Lá dứa (khoảng 7 miếng) cho đến khi nước chuyển sang màu xanh đậm (khoảng 1 bát đầy), để qua đêm, sau đó cho nước ép của 3 trái nhàu vào trộn đều. Gội đầu 3 lần/tuần sẽ giúp tóc đen và bóng mượt.

Để loại bỏ gàu, nhẹ nhàng xoa bóp da đầu bằng lá dứa dại, sau đó gội sạch.

Uống quá nhiều nước làm từ Lá dứa dại và các loại thảo mộc làm mát khác có thể dẫn đến đi tiểu nhiều lần.

Nước lá dễ hỏng trong không khí, vì vậy nên sử dụng ngay sau khi ép.