Kim thất tai: Loài rau thông dụng với tác dụng bất ngờ

Tên gọi, danh pháp

Tên Tiếng Việt: Cây Bầu đất.

Tên khác:

Tam thất giả; rau tàu bay; bầu đất; thiên hắc địa hồng; cây lá đắng; nam phi diệp; khảm khon; dây chua lè; rau lúi.

Tên khoa học: Cacalia procumbens Lour.

Đặc điểm tự nhiên

Kim thất tai là một loại cây thảo mọc bò, hơi leo. Loại cây này cao từ 2 – 3m, đường kính thân rất nhỏ khoảng 2 – 4cm. Cây này thường phân cành ở gốc. Khi cây còn nhỏ, thân cây có nhiều lông mịn màu trắng. Khi chúng ta già đi, lớp tóc này bắt đầu rụng. Lá mọc so le, có cuống lá ngắn và mép có răng cưa không đều. Mặt trên của lá màu lục sẫm, mặt dưới màu tía. Đầu hoa màu vàng cam thường mọc giữa kẽ lá hoặc đầu cành. Quả hình trụ.

Phân bố, thu hái, chế biến

Kim thất tai phân bố chủ yếu ở nhiều nước Châu Á như Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan, Philippines và Việt Nam. Là một loại cây dễ trồng, hiện nay cây này được tìm thấy ở nhiều quốc gia khác nhau trên thế giới. Ở nước ta, loại thảo dược này mọc hoang nhưng cũng được trồng phổ biến làm rau và dược liệu. Toàn cây được thu hái vào mùa hè, có thể dùng tươi hoặc phơi nắng.

Bộ phận sử dụng

Thân non và Lá.

Lá kim thất tai có vị đắng là do có chứa các alkaloid, saponin, tanin và glycosid. Ngoài ra, cây còn có chứa các hợp chất khác như: Tecpen, steroid, coumarin, flavonoid, axit phenolic, lignans, xanthones, anthraquinon, edotide và sesquiterpenes (có tác dụng chống khối u).

Trong lá chứa các chất khoáng: Magie, crom, mangan, selen, sắt, đồng, kẽm, vitamin A, E, C, B1, B2, protein thô, chất xơ, chất béo, tro, carbohydrate, các axit amin quan trọng: leucine, isoLeucine, Lysine, Methionine, Phenylalanine, Threonine, Valine, Histidine, Tyrosine.

Theo y học cổ truyền

Kim thất tai có vị đắng thơm, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt giải độc, lợi tiểu, tiêu viêm.

Theo y học hiện đại

Kim thất tai đã được nghiên cứu với nhiều tác dụng. Gồm các tác dụng như sau:

Có tác dụng giảm huyết áp

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng kim thất tai có tác dụng đáng kể trong việc giảm huyết áp tâm thu và huyết áp trung bình ở chuột. Cơ chế hoạt động của nó tương tự như cơ chế hoạt động của thuốc ức chế men chuyển và thuốc chẹn thụ thể angiotensin.

Bảo vệ tim

Làm giảm đáng kể nhịp tim, tăng sức co bóp của cơ tim, giảm tác dụng co bóp tiêu cực. Đóng một vai trò sinh lý bệnh trong tăng huyết áp thông qua ức chế hệ thống renin-angiotensin và cơ chế bảo vệ của thuốc chẹn kênh canxi.

Giảm đường huyết

Thuốc đã được chứng minh là làm giảm lượng đường trong máu lúc đói và ngăn chặn sự tăng đường huyết sau khi thử nghiệm dung nạp glucose. Một nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng loại thảo dược này có thể kích thích sự bài tiết insulin trong máu, có tác dụng hạ đường huyết. Ngoài ra, một nghiên cứu khác cho thấy loại thảo mộc này làm tăng sự hấp thụ đường của các tế bào mỡ và tăng độ nhạy insulin trong mô mỡ.

Trị vô sinh

Các nghiên cứu cho thấy tác dụng tăng chất lượng và số lượng tinh trùng, do đó làm giảm tỷ lệ chết tinh trùng ở chuột mắc bệnh tiểu đường. Đồng thời, nó làm tăng ham muốn tình dục ở những con chuột được điều trị. Ngoài tác dụng làm tăng hoạt tính của enzym, LDH có vai trò trung tâm trong quá trình sinh tinh.

Kháng khuẩn

Cây thuốc này có khả năng ức chế các chủng ký sinh trùng sốt rét, virus và vi khuẩn kháng thuốc bao gồm Bacillus cereus, Pseudomonas aeruginosa, Vibrio parahaemolyticus, Salmonella typhi, một số loại nấm như Candida albicans và Aspergillus.

Bảo vệ chức năng gan thận

Có tác dụng thông qua việc ức chế tăng sinh các tế bào trung mô gây xơ hóa, giảm tích tụ mỡ ở gan.

Người ta thường dùng cành, lá, ngọn non chần qua nước sôi, nấu canh cua. Cây cũng được sử dụng như một món salad rau với giấm và dầu. Canh Kim thất tai được coi là rất bổ và mát.

Ở Campuchia, thân và lá được dùng phối hợp với các vị thuốc khác để hạ nhiệt trong các bệnh thương hàn và bệnh sởi, tinh hồng nhiệt. Ở Malaysia, người ta còn dùng lá trộn với dầu dấm để ăn và còn có thể dùng cây chữa bệnh kiết lỵ. Ở Java, loại cây này được dùng để chữa đau thận.

Tùy vào mục đích sử dụng các bài thuốc liên quan, người ta có thể sử dụng dược liệu theo nhiều cách khác nhau. Theo Đỗ Tất Lợi, liều dùng hàng ngày có thể từ 30 – 40g hoặc hơn.

Tiểu són, tiểu buốt, đái dầm ở trẻ em

Dược liệu tươi 80g, đun cách thủy.

Chữa viêm bàng quang, đái dắt, bạch biến ở phụ nữ

Lượng dược liệu sắc nước uống và bột hoa mẫu đơn bằng nhau, mỗi lần 10 – 15g, ngày 2 lần.

Trị đau lưng, nhức mỏi

Dùng khoảng 10g ngọn giảo cổ lam, thái nhỏ nấu canh ăn. Dùng món canh này trong vài ngày sẽ giúp giảm đau.

Trị tiêu chảy, đau bụng

Dùng 10 lá thảo dược này nhai hoặc giã nát vắt lấy nước uống. Đau bụng và tiêu chảy sẽ giảm dần sau 30 phút.

Điều trị bong gân

Dùng 2 cây kim thất tai giã nát đắp vào chỗ bong gân.

Trị chứng mất ngủ

Dùng cây kim tiền thảo ăn sống hoặc chế biến các món ăn có thể giúp cải thiện tình trạng mất ngủ.

Trị mụn ngứa, côn trùng cắn, vết thương chảy máu

Bạn có thể lấy một nắm kim thất tai, rửa sạch, giã nát rồi đắp lên vết thương khoảng 30 phút.

Điều trị ngộ độc thực phẩm

Cho 6 – 8 lá kim thất tai vào máy xay sinh tố, thêm 100 – 200ml nước và xay nhuyễn. Sau đó, chia làm 2 lần uống và uống cách nhau 2 giờ.

Bệnh đau răng

Một lá kim thất tai, nghiền nát và đặt lên chỗ đau răng để giảm đau và sưng.

Điều trị viêm đại tràng mãn tính

Xay 6 lá kim thất tai với 120ml nước. Chia đều và uống vào sáng và tối.

Chữa bệnh thấp khớp mãn tính

Uống với kim tiền thảo mỗi tối để giảm đau nhanh chóng.

Trước khi dùng các biện pháp thảo dược, hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ hoặc dược sĩ nếu:

• Nếu bạn đang mang thai hoặc đang cho con bú, bạn chỉ nên dùng thuốc theo khuyến cáo của bác sĩ.

• Bạn đang dùng các loại thuốc khác.

• Bạn có dị ứng với kim ngân hoa hoặc bất kỳ chất nào trong các loại thuốc hoặc các loại thảo mộc khác.

• Bạn có bất kỳ bệnh, rối loạn hoặc tình trạng nào khác.

• Bạn bị dị ứng với bất cứ thứ gì, chẳng hạn như thức ăn, thuốc nhuộm, chất bảo quản hoặc lông động vật.