Nấm lim xanh hay mấm linh chi lim xanh, Tiên thảo, Nấm vạn tiên nhung, Nấm trường thọ, có tên khoa học Ganoderma lucidum (Leyss. Ex Fr.) Karst. Đây là một loài thực vật có hoa trong họ nấm linh chi (Ganodermataceae).
Nấm mọc ra từ gốc hay thân cây lim xanh. Trong các loại nấm linh chi, nấm lim xanh có kích thước nhỏ. Mũ tán của nó xòe rộng thành hình quạt và chỉ rộng tối đa khoảng 20 cm. Mũ nấm có độ dày của khoảng 2 đến 5 cm. Chỗ điểm mọc ở chân nấm có thể hoặc không có khuyết lõm.
Phần chân nấm khá ngắn và không đồng nhất. Nhìn chung nấm có hình dáng khá xù xì và không đồng đều. Chỗ tai nấm có màu vàng nhạt và hơi bóng. Mặt trong mịn, một số loại nấm sẽ có viền trắng ở mặt trên mũ nấm.
Do nguồn gốc mọc ra từ cây lim xanh, nơi nào có rừng lim nơi đó sẽ có nấm xuất hiện. Trước đây, trải dài từ bắc vào nam, diện tích rừng nguyên sinh của nước ta còn khá nhiều, tuy nhiên hiện nay, những rừng lim xanh tự nhiên ngày càng khan hiếm. Những gốc lim xanh hàng chục hàng trăm năm tuổi chỉ còn gặp ở những nơi hiểm trở giáp biên giới Việt – Lào và các tỉnh miền núi phía Nam nước bạn như Attapu, Xekong, Salavan. Ngoài ra còn có một số ở các rừng rậm khu vực Trường Sơn, Tây Nguyên, Quảng Nam…
Ngoài ra, hiện nay nấm lim xanh được tự trồng nhưng dược tính thấp hơn nấm tự nhiên rất nhiều. Và cũng có loại nấm bán rừng (được trồng nhưng ở trong rừng hoặc bìa rừng), công dụng tốt hơn loại trồng tại nhà, nhưng cũng không thể sánh bằng loại tự nhiên.
Bộ phận sử dụng được của nấm lim xanh là toàn cây nấm, bỏ gốc.
Triterpenes
Chất này giúp tăng cường hoạt động các nội tiết tố trong cơ thể, duy trì sự ổn định của hệ thống tiêu hóa. Nó cũng giúp tăng cường chức năng hệ thống thần kinh trung ương. Chất này cũng có khả năng kìm hãm sự phát triển của các tế bào ung thư, tác dụng trong việc hỗ trợ điều trị ung thư.
Germanium
Tăng cường hệ thống miễn dịch, cung cấp oxy cho cơ thể và loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể. Nó làm tăng tế bào oxy ngăn chặn tế bào ung thư lấy đi oxy.
Ling Zhi-8 protein
Điều hoà hệ thống miễn dịch cho cơ thể con người. Nó kích hoạt sự phát triển của các tế bào đuôi gai, một loại tế bào nằm trong bạch cầu đơn nhân của con người.
Adenosine
Có vai trò điều tiết các quá trình sinh lí trong cơ thể. Chất này có khả năng: Ổn định huyết áp, ngăn ngừa các bệnh liên quan đến tim mạch: Duy trì quá trình tuần hoàn, điều hòa lương cholesterol trong máu: Cải thiện khả năng sinh lí; ổn định thần kinh.
Các vitamin nhóm B
Đóng vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất của cơ thể, đặc biệt là quá trình chuyển hóa carbohydrate thành đường và chuyển hóa chất béo.
Các vitamin nhóm C
Giữ vai trò như một đồng tố tham gia vào các phản ứng hoá sinh; chuyển hoá các hợp chất trong hoạt động tạo collagen; giúp cơ thể hấp thu sắt; tham gia vào quá trình xúc tác oxy hoá thuốc; đào thải các gốc tự do có hại trong cơ thể.
Đối với hệ miễn dịch
Một nghiên cứu trên chuột đã chứng minh thành phần trong nấm lim xanh có khả năng kích hoạt tác dụng điều hòa miễn dịch trong cơ thể loài động vật này. Tuy nhiên, chúng ta vẫn cần thêm nhiều nghiên cứu chuyên sâu để có thể khẳng định công dụng của nấm này đối với hệ miễn dịch con người.
Một nghiên cứu khác đã chỉ ra thành phần hoạt tính trong nấm lim xanh có khả năng chống oxy hóa, điều hòa miễn dịch; hỗ trợ ngăn ngừa thoái hóa thần kinh và bệnh đái tháo đường.
Hệ thần kinh
Tăng cường chức năng của hệ thần kinh trung ương.
Giảm suy nhược thần kinh, giảm stress, giúp ngủ tốt hơn.
Tác dụng đối với bệnh ung thư
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra thành phần Triterpenes trong nấm lim xanh có đặc tính chống ung thư.
Các nghiên cứu này đã chứng minh, bằng nhiều cơ chế khác nhau, các thành phần trong nấm lim xanh sẽ ức chế sự phát triển và di căng của khối u.
Hệ tiêu hóa, gan mật
Hỗ trợ điều trị, ngăn ngừa viêm gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ,…
Giúp ăn ngon miệng hơn.
Giúp ổn định đường huyết, hỗ trợ điều trị bệnh đái tháo đường.
Hệ tuần hoàn
Điều hòa, ngăn ngừa tình trạng tăng huyết áp.
Giảm cholesterol trong máu, hạn chế tình trạng xơ vữa mạch máu.
Hỗ trợ khắc phục di chứng sau tai biến mạch máu não.
Có nhiều cách sử dụng nấm lim xanh như: Cắt mỏng để hãm trà, nấu nước uống. Hoặc cũng có thể xay ra thành bột dùng dần.
Sắc nước uống
Đun khoảng 20g nấm lim xanh khô cùng 2 lít nước.
Khi nước sôi thì hạ nhỏ lửa và đun thêm 30 phút cho đến khi sắc còn khoảng 1.5 lít nước.
Để nguội và bảo quản trong tủ lạnh.
Dùng dần trong vòng 24 tiếng.
Lưu ý: Không nên uống trước và sau khi ăn 30 phút.
Pha trà
Bên cạnh việc sắc nước uống, bạn cũng có thể dùng nấm này để pha trà bằng cách sau:
Thái nấm khô thành từng lát mỏng, sau đó tán nhuyễn thành bột, bảo quản trong hộp kín.
Khi dùng, pha bột nấm với nước nóng.
Sau khoảng 5 phút, chắt lọc lấy phần nước trà để uống.
Mặt nạ dưỡng da
Phần bột nấm hoặc bã trà từ nấm lim xanh có thể được tận dụng để làm mặt nạ dưỡng da khi kết hợp với mật ong, sữa chua hoặc sữa tươi nguyên chất.
Lưu ý: Bạn chỉ nên đắp mặt nạ nấm lim xanh trong vòng 10 phút và sau đó cần rửa sạch lại với nước.
Ngâm rượu
Nấm lim xanh cũng được dùng để ngâm rượu:
Sau khi sơ chế sạch sẽ nấm tươi, bạn ngâm nấm trong nước muối pha loãng và loại bỏ hoàn toàn chân nấm.
Xếp nấm (nguyên tai hoặc thái lát) vào bình.
Đổ ngập rượu trắng theo tỷ lệ 100 gram nấm dùng 1 lít rượu.
Liều lượng này có hạn dùng trong vòng 3 tháng.
Không có thông tin.
Một số lưu ý khi sử dụng cây nấm lim xanh:
Không dùng nấm lim xanh cho trẻ nhỏ, nhất là trẻ sơ sinh, những phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú.
Người mắc bệnh huyết áp thấp vì dễ gây hạ huyết áp.
Tuy có nguồn gốc từ thiên nhiên nhưng Nấm lim xanh có chỉ định, chống chỉ định và tác dụng phụ. Quý bạn đọc và người thân không nên tự ý sử dụng hoặc nghe theo bài thuốc kinh nghiệm. Quý bạn đọc hãy đến bác sĩ để hiểu rõ tình trạng cơ thể và tham vấn ý kiến.
Nguồn Tham Khảo:
PGS.TS Nguyễn Viết Thân. Cây thuốc Việt Nam và những bài thuốc thường dùng, NXB Y học.
Lương y, Thầy thuốc Ưu tú Lê Trần Đức, Cây thuốc Việt Nam – trồng hái chế biến trị bệnh ban đầu, NXB Dân Trí.
Mong rằng với những thông tin của bài viết sẽ giúp bạn hiểu hơn về các loại dược liệu và cách sử dụng chúng đúng cách nhé. Hãy nhớ hỏi ý kiến của chuyên gia, bác sĩ cụ thể trước khi sử dụng các vị thuốc thảo dược nhé. Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo chúng tôi không chịu trách nhiệm về nội dung này.