Rau dệu: Vị thuốc có tác dụng chống viêm, lợi tiểu giảm ngứa và làm mát máu

Tên gọi, danh pháp

Tên Tiếng Việt: Rau dệu

Tên khác: Diếp không cuống; rệu hoặc diếp bò; Poòng peo; rau dền nước.

Tên khoa học:Alternanthera sessilis.

Đặc điểm tự nhiên

Rau dệu thuộc nhóm cây thân thảo bò sát đất. Chiều dài cơ sở từ 40 đến 60 cm. Xà lách chia thành nhiều nhánh, mỗi nhánh có rễ phụ. Thân cây nếu được trồng trong bóng râm thường có màu tím hoặc tím nhạt do ma thuật xanh đã biến mất. Rễ thường nông và mọc rải rác.

Các lá thường mọc đối xứng nhau, một lá mầm, có hoặc không có cuống tùy theo giống cây trồng. Kích thước lá có cuống lá dài từ 1,5 – 5 mm. Lá hình mác, thô, dài từ 4 đến 6 cm và rộng đến 2 cm.

Hoa trắng mọc ở nách lá. Hoa đơn tính, mọc thành chùm, không cuống. Hoa thường nở vào tháng cuối năm. Kết quả vào tháng 6 đến tháng 1. Mỗi quả chứa một hạt màu nâu.

Phân bố, thu hái, chế biến

Cây phân bố khắp nơi trên thế giới và được tìm thấy ở nhiều nước Đông Nam Á, bao gồm Lào, Campuchia, Việt Nam, các tỉnh phía nam Trung Quốc và quần đảo Indonesia. Ở Việt Nam, loại rau này được trồng phổ biến ở những nơi đất hoang, ẩm, râm, có nhiều ao hồ.

Hoa trắng mọc ở nách lá. Hoa đơn tính cùng gốc, mọc thành chùm, không cuống. Hoa thường nở vào tháng cuối năm

Bộ phận sử dụng

Dùng toàn thân, có thể thu hái quanh năm. Sau khi thu hoạch, rửa sạch và phơi khô để sử dụng.

Y học cổ truyền Trung Quốc tin rằng các thành phần chính của các loại rau họ cải là flavonoid, tecpen, phenol, phytosterol và ancaloit. Bao gồm: Nước 80,3%, Glucid 1,9%, Photpho 22mg%, Canxi 98mg%, Chất xơ 2,1%, Caroten 5,1mg%, Sắt 12mg%, Vitamin C 77,7%, Protid 4,5%. Ngoài ra, nó cũng có thể chiết xuất tannin, steroid, saponin, timogenin và đường khử từ rau.

Theo y học cổ truyền

Vị thuốc có tính mát, vị ngọt.

Rau dệu có đặc tính lợi tiểu, chống viêm và giảm ngứa. Bao gồm hỗ trợ điều trị:

• Các bệnh ngoài da như viêm da mủ, chàm, dị ứng.

• Khó tiêu hoặc tiêu chảy, kiết lỵ, trĩ nội hoặc ngoại.

• Lợi sữa sau sinh hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.

• Điều trị vết thương ngoài da.

Theo y học hiện đại

Phenolics trong rau dệu là một chất chuyển hóa chính với các đặc tính chức năng khác nhau, chẳng hạn như chống apxe, chống lão hóa, chống ung thư, chống viêm, chống xơ vữa động mạch, bảo vệ tim mạch và cải thiện chức năng tế bào nội mô.

Flavonoid trong rau đã được ghi nhận là có tác dụng chống oxy hóa, loại bỏ gốc tự do, chống viêm và chống ung thư.

Tanin đã được báo cáo là có chứa các hoạt tính kháng khuẩn, chống oxy hóa và chống viêm trong rau bina.

Etyl axetat và các hợp chất phenolic hoạt động như những chất thu dọn gốc tự do hiệu quả.

Chiết xuất ethyl acetate trong cỏ ca ri được phát hiện hoạt động như một chất điều chỉnh các kênh điện giải, điều chỉnh các chất điện giải trong thủy tinh thể của mắt. Kiểm soát kênh dẫn đến việc lọc chất điện giải tốt hơn, do đó làm giảm lượng chất điện giải trong tế bào thủy tinh thể.

Rau dệu có thể được thêm vào súp sau khi đã phơi khô. Ép nước uống hoặc nguyên liệu tươi cho các món ăn hàng ngày.

Mỗi ngày một lần, từ 60 đến 120g tươi. Khi dùng thuốc sắc khô từ 15-30g.

Trị chứng tiểu không tự chủ, tiểu khó

Dùng rau diệu tươi 80g, cả cây. Sau khi rửa sạch, cho các vị thuốc vào ấm sắc uống như trà.

Chữa bệnh kiết lỵ

Đun sôi 30g Rau dệu và ăn.

Trị táo bón

Mỗi thứ 30g cải đắng biển, rau dệu và lá mơ lông, thêm nước vào nấu chín.

Rau dệu chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng có tác dụng điều trị và ngăn ngừa nhiều loại bệnh. Vì vậy, nên bổ sung rau vào khẩu phần ăn cùng với danh sách các món ăn xen kẽ để món ăn thêm phong phú và phát huy hết giá trị dinh dưỡng trong cuộc sống hàng ngày.